Fangelsismálastofnun hefur verið gagnrýnd fyrir að bjóða ekki nægjanleg úrræði fyrir einstaklinga með geðrænan vanda. Í viðtali við Kastljós sagði Anna Kristín Newton, sálfræðingur hjá stofnuninni, að fangelsin dragi fram verstu hliðar þessara einstaklinga. Hún benti á að núverandi rekstrarform fangelsanna væri ekki hæft til að mæta þörfum mjög veikra einstaklinga.
Í sjónvarpsþættinum Kveikur var fjallað um þá alvarlegu aðstæður sem einstaklingar með geðræn vandamál búa við í fangelsum landsins. Þeir hafa oft verið vistaðir í einangrun vegna skorts á aðstöðu. Anna Kristín sagði að skortur á úrræðum væri augljós og að fangelsin mættu ekki þörfum þessara einstaklinga nægilega vel.
Matthiás Matthíasson, teymisstjóri geðheilsuteymis fangelsanna, tók í sama streng og sagði að þótt geðþjónusta væri til staðar innan fangelsanna, þá vantaði mikið upp á þegar flókin og erfið mál kæmu upp. Í Kveik var sérstaklega nefnd ung kona sem hefur oft verið vistað í einangrun vegna þess að hún er metin hættuleg, ekki að öðrum, heldur sjálfri sér.
Matthiás lýsti því að fangelsin væru ekki meðferðarstofnanir og að það væri erfitt að veita fangum viðeigandi stuðning. Hann sagði að í nágrannalöndum Íslands væru fleiri geðúrræði í boði sem gerðu fangelsum þar kleift að takast á við vanda einstaklinga á annan hátt en á Íslandi.
Anna Kristín sagði að ekki skorti starfsfólk, heldur vantaði aðstoð. Hún benti á að margir væru reiðubúnir að starfa á þessum vettvangi, en skilyrðin væru ekki nægileg. Hún taldi að stórar deildir í fangelsum hentuðu ekki einstaklingum með geðrænan vanda, heldur væru minni og rólegri rými betri kostur.
Samantektin er sú að fangelsin í Ísland glíma við alvarlegan skort á úrræðum fyrir einstaklinga með geðræn vandamál, sem veldur því að þessir einstaklingar verða veikari af vist sinni. Þörf er á umbótum í þjónustu og aðstöðu til að mæta þörfum þessara viðkvæmu hópa.
