Fyrstu fjórir forsetar Bandaríkjanna, George Washington, John Adams, Thomas Jefferson og James Madison, deildu ástríðu fyrir klassískri menningu. Þeir voru allir ástríðufullir lesendur á ljóðum Virgiliusar og Horatiusar, ræðum Ciceros og sagnfræði Plútarkosar og Tacitusar. Þekking á klassískri fornöld var orðin víðtæk í ungu Bandaríkjunum, ekki aðeins meðal menntaðra, heldur einnig í almennum skólum.
Rómsku skáldin ortu lof fyrir djarfa hermenn og bænda sem unnu jörðina í sveit sinni. Í ljóðum þeirra voru fornar kynslóðir vegsamaðar, en harmað var að fornar dyggðir væru að hverfa. Þeir sem áður höfðu lifað voru að sögn fastheldnir, reglusamir, löglyndir, hófsamir, strangir, þrautseigir og hagsýnir. Það var talið að þeir hefðu verið aldir upp við mikinn aga. Í latínu eru orðin discipulus og disciplina samstofna, sem þýðir námsmaður og námsagi.
Ríki með lýðveldisfyrirkomulagi gat ekki orðið heimsveldi nema að þegnar þess væru reiðubúnir að fórna sér fyrir föðurlandið. Hér var alinn upp sérstök manngerð. Stofnendur Bandaríkjanna töldu að borgarar þess nýja ríkis í vestri þyrftu að hafa til að bera sömu eiginleika ef þeim átti að takast áformin. Eða eins og James Madison, fjórði forseti Bandaríkjanna, benti á, væri óraunhæft að ætla að nokkurt stjórnkerfi gæti tryggt frelsi eða hamingju fólks ef það hefði ekki dyggðir að bjóða.
Veturinn 1777–1778 var her nýlendanna í miklum erfiðleikum og hungri. Á þessum tíma lét George Washington setja á svið leikritið Cato eftir Joseph Addison, sem fjallaði um Cato yngri og baráttu hans gegn Caesars. Boðskapurinn var skýll, að afleiðingar amerísku byltingarinnar gætu verið alvarlegar. Washington fylgdi fordæmi Cincinnatusar, sem árið 458 fyrir Krist tók við völdum í 16 daga og sneri svo aftur til sín.
Fyrsta árið 1783 stofnuðu liðsforingjar frelsisstríðsins samtök sem nefndust eftir Cincinnatusi, þar sem Washington var fyrsti formaðurinn. Nokkru síðar var Ohio-ríki byggt þar sem áður var landnema, og nafn þess er einnig dregið af Cincinnatusi. Stofnunum og embættismönnum hins unga lýðveldis voru gefin rómversk heiti. Forsetinn er kallaður President, sem er dregið af latnesku orðinu prae– sem þýðir áður og sedere, að sitja.
Á skjaldarmerkjum ríkisins eru latnesk kjörorð: e pluribus unum, annuit caeptis og novus ordo seclorum. Fyrsta orðin vísa til þess að nýlendurnar þrjár tólf hafi myndað eina heild. Önnur vísar til þess að áformin séu samþykkt af almættinu. Hið þriðja, novus ordo seclorum, er ljóðlína Virgiliusar sem þýðast má sem ný skipan heimsins, sem nær yfir upphaf þess nýja ríkis í Vesturheimi.
Árið 1800 var aðsetur alríkisstjórnarinnar flutt frá Filadelfíu til Washington og var þinginu fundinn staður á hæð sem nefnd var Capitol Hill, í höfuðið á rómverskum hæðum. Byggingar stjórnvalda í nýju Washingtonborgar fengu allar rómversk útlit.
Aðdáun á klassískri fornöld, sérstaklega rómverska lýðveldinu, hélt áfram þrátt fyrir storma byltingarinnar. Eftir að Jefferson forseti hætti störfum endurnýjaði hann vináttu sína við Adams. Þeir skrifuðust á um lengri tíma og í einu brefið sagði Jefferson að hann væri hamingjusamari eftir að hann hefði hætt að fylgjast með fréttum og snúið sér að lestri Tacitusar og Þúkydídesar.
Þeir fyrrverandi forsetar vissu að í varnaðarorðum rómversku skáldanna var að finna sannleika. Lýðveldið var reist á fornum dyggðum sem voru að hverfa. Snemma mátti sjá merki um þetta. Um 160 fyrir Krist veittu Cato eldri og Polybios því athygli að landsfólk fækkandi, og ný kynslóð, sem hafði fengið heimsveldið að erfðum, hafði ekki lengur tíma eða löngun til að verja það.
Stofnendur Bandaríkjanna þekktu þessa sögu vel, og spurningin um hvort hið mikla ríki í vestri væri dæmt til að hljóta sömu örlög hefur verið til umræðu. Rómverskar fyrirmyndir hafa minnt okkur á að mörg merkustu tímabil mannsandans hafi verið einkennandi fyrir enduruppgötvun gamla gilda — forn menningu. Endurreisnin, upplýsingaöldin, rómantíska stefnan og þjóðernisvakning 19. aldar eru öll dæmi um þetta.
„Að fortíð skal hyggja, ef frumlegt skal byggja, / án fræðslu þess liðna sést ei, hvað er nýtt,“ orti Einar Benediktsson. Einu mótefnið við hnignun og fall Bandaríkjanna felst í því að endurvekja hinar fornu dyggðir sem Horatiús og Virgilius ortu um og stofnendur Bandaríkjanna voru svo hugstæðar. Þetta á einnig við um okkur hér handan Atlantshafsins, þar sem við byggðum upp lýðræðisríki og sóttum fyrirmyndir okkar til hins mikla ríkis í vestri, þar sem stofnendurnir höfðu haft hugann við klassískan arfleifð.
Gildi djúprar sögukunnáttu er seint ofmetið.
