Landsnet hefur ákveðið að nýta svokallaða byggðaleið þegar Holtavörðuheiðarliða 3 verður lagður frá Blönduvirkjun að nýju tengivirki á Holtavörðuheiði. Heildarkostnaður verkefnisins er áætlaður um 14,8 milljarðar, og framkvæmdir eru væntanlegar að hefjast á árunum 2028 eða 2029, með áætlaðri framkvæmdartíma upp á 2-3 ár. Samtals verður liðin 114 km að lengd í loftlínum.
Valin leið er annar hluti af tveimur í Holtavörðuheiðarliðu, sem liggur frá Hvalfirði að Blöndu og er hluti af umfangsmikilli uppbyggingu nýrrar kynslóðar byggðaliðna sem nær frá Fljótsdal á Austurlandi um allt Norðurland og vestur í Hvalfjörð. Lína 3 verður 220 kV, á meðan eldri línan er 130 kV, og því verður farið aðeins út fyrir gamla línustæðið við Víðigerði vegna nálægðar við byggð.
Leiðin sem valin var er þekkt sem D1-hlykkur, og verða allt að 331 móstr lagðir. Með línunni verður einnig lagður 100 km af vegslóðum, og lagfæringar verða gerðar á 35 km af eldri slóðum. Anna Sigga Lúðvíksdóttir, verkefnastjóri hjá Landsneti, segir að næsta skref sé að funda með sveitarfélögunum, Húnaþing vestra og Húnabyggð.
Í framhaldinu verður haldið í íbúakynningar á svæðinu þar sem boðið verður upp á samtal við hvern og einn landeiganda. Framkvæmdinni verður skipt í tvo hluta, þar sem byrjað verður á leiðinni frá Blöndu að Laxárvatni, þar sem tengivirki er staðsett. Anna bendir á að eftir kynningu og viðræður við landeigendur verði sótt um aðalskipulagsbreytingu í báðum sveitarfélögum og samhliða því verði hönnun línunnar fullkláruð.
Síðan fer fram sókn um framkvæmdaleyfi. Áætlað er að hefja hönnunarvinnu næsta sumar, og rannsóknir á staðsetningu móstra geta tekið 1-2 sumur áður en framkvæmdir hefjast. Þegar fyrri hluti línunnar hefur verið tengdur og settur í rekstur, verður hafist handa við seinni hlutann sem nær frá Laxárvatni að nýju tengivirki á Holtavörðuheiði.
Margir þekkja tengivirkið í Hrútatungu, sem er innst í Hrútafirði, en nýja tengivirkið verður staðsett hærra á heiðinni og fyrir 220 kV, á meðan Hrútatunga er fyrir 130 kV. Anna útskýrir að bæði tengivirkin verði áfram í rekstri, og þessi viðbót muni bæta tenginguna á svæðinu og tryggja aukið svigrúm fyrir afhendingu orku til Vestfjarða.
Hún segir að Landsnet horfi á hagkvæmni, umhverfisáhrif og samfélagsleg áhrif við val á staðsetningu tengivirksins. Í nærsveitum hefur verið skoðaðir tveir kostir fyrir vindorkuver, annar á Grjóthaálsi og hinn í Laxaárdal. Spurð um framtíðar tengimöguleika fyrir þessa starfsemi segir hún að horft sé til frekari þróunar atvinnuuppbyggingar og virkjanakosta á þeim svæðum þar sem framkvæmdir fara fram.
Stærstur hluti línunnar mun liggja í eða við núverandi línustæði og Anna bendir á að stjórnvöld hafi hvatt til að nýta núverandi línugötur. Hins vegar eru ekki þjónustuvegir meðfram allri línunni, og því verður ráðist í talsverða uppbyggingu slíkra slóða, samtals um 100 km. Hún segir að bæði sveitarfélög séu mjög hlynnt framkvæmdinni, þó þau hafi talað fyrir sínum hvoru leiðinni.
Hin leiðin, kölluð A3-leið, liggur yfir heiðar Húnaþings og er um 85 km að lengd, en hún hefði farið yfir meira óraskað land. Anna segir að heiðaleiðin sé örlítið hagkvæmari, en byggðaleiðin hafi verið talin betri kostur eftir umsagnir fagaðila og Skipulagsstofnunar.
Skipulagsstofnun kom einnig að umhverfismati framkvæmdarinnar, þar sem fram kemur að tæplega þriðjungur svæðisins sem línan liggur um hafi mjög hátt verndargildi hvað varðar gróður og vistgerð.
