Nýtt AI-tæki hefur verið kynnt sem spáir fyrir um mótmæli með því að greina fréttagreinar fyrir framtíðarviðburði. Rannsakendur hafa þróað kerfi sem greinir upplýsingar sem fela í sér auglýsingar um mótmæli, veitir stjórnvöldum dýrmæt úrræði til að bregðast við mögulegum ólgu.
Þetta nýmæli, sem kemur fram í nýlegri grein á arXiv, nefnist „Planned Event Forecasting using Future Mentions and Related Entity Extraction in News Articles“ (arXiv:2511.07879). Rannsóknin, sem birt var 11. nóvember 2025, lýsir aðferðum sem nota topic modeling og word2vec til að flokka fréttir, ásamt Named Entity Recognition (NER) til að greina lykildetails eins og dagsetningar, staðsetningar og skipuleggjendur.
Kerfið byggir á greiningu frétta fyrir framtíðarviðburði, þar sem það leitar að setningum sem vísa til komandi mótmæla. Með því að normalisera dagsetningar og greina heiti, býr það til tímaskrá yfir möguleg mótmæli. Samkvæmt útdrætti greinarinnar á arXiv.org, „spá fyrir um þessa atburði hjálpar stjórnvaldamönnum að grípa til nauðsynlegra aðgerða.“
Í Indlandi, þar sem mótmæli eru oft sprottin af samfélagslegum eða pólitískum kröfum, getur snögg greining komið í veg fyrir að ástandið eskalerist. Rannsakendur leggja áherslu á að nota opnar forritunarverkfæri, sem gerir tæknina aðgengilega fyrir breiðari notkun.
Greining á fréttum með topic modeling hjálpar til við að flokka greinar, á meðan word2vec tryggir merkingarsamband. NER módeli eins og spaCy eða sérsniðin módel greina fólk, samtök og staði. Greinin bendir á framfarir í natural language processing og dregur fram mikilvægi arXiv sem vettvangs fyrir nýjustu rannsóknir.
Þrátt fyrir möguleika þessa tækni, eru siðferðislegar áhyggjur á sveimi. Spár um ólgu geta vakið upp persónuverndarspurningar og möguleika á misnotkun til að bæla niður andóf. Rannsóknin bendir á nauðsyn þess að beita tækninni á jafnvægið, þar sem áherslan er á öryggi almennings án þess að brjóta á réttindum fólks.
Kerfið notar tíma normaliseringu til að breyta óljósum tilvísunum, eins og „næsta viku“, í nákvæmar dagsetningar, sem eykur nákvæmni. Rannsakendur hafa prófað það á fréttum frá Indlandi og náð góðum árangri við að greina tilkynningar um mótmæli.
Framtíðin fyrir þessa tækni er björt, þar sem hún hefur möguleika á að breyta hvernig við spáum fyrir um atburði á heimsvísu. Rannsakendur telja að hægt sé að aðlaga kerfið að fleiri tungumálum og menningarlegum samhengi, sem gæti dýpkað skilning á því hvernig mótmæli eru tilkynnt.
Þó að áskoranir séu til staðar, svo sem að forðast falskar jákvæðar spár, er þróun á þessari tækni í fullum gangi. Framtíðarsýn þessara kerfa er að veita nýjar aðferðir til að spá fyrir um mótmæli og önnur stór atburði, sem gæti haft áhrif á stjórnmál, samfélag og almannatengsl.
