Denvo Wolffish Ísland ehf. (DWI) hefur ákveðið að hefja seiðaeldi á hlýra í samstarfi við Hafrannsóknastofnun við tilraunastöðina að Stað í Grindavík. Fyrsta klakið átti sér stað árið 2024, þar sem tvær hrygnur hrygndu í nóvember 2023 og aðrar tvær þann 16. september 2024, með von um fleiri hrygndur í haust. Markmið félagsins er ekki aðeins að ala seiði, heldur einnig að framleiða hrogn til útflutnings, sem á að vera undirstaða fyrir matfiskeldi á hlýra í Íslandi.
Hreinn Sigmarsson, framkvæmdastjóri DWI, segir að Ísland sé besti staðurinn í heimi fyrir eldi á þessari botnlægu kaldsjávartegund. Hreinn, sem hefur mikla reynslu í fiskeldi, er menntaður fiskeldisfræðingur og hefur áður starfað hjá Hlýra ehf. í Neskaupstað og Stofnfiski (nú Benchmark Genetics). Hann er nú ábyrgur fyrir uppbyggingu hlýraeldis á vegum DWI.
Í samtali við Hrein, þar sem hann var á leið að tilraunastöðinni, kom fram að áhuginn á fiskeldi hafi ekki farið úr honum þrátt fyrir að hann hafi verið í milli starfa árið 2021. Hann hafði áður unnið við laxeldi í fyrstu bylgju þessarar greinar í Ísland. Hreinn rakst á grein um fiskeldi í Noregi, þar sem niðurstöður bentu til þess að hlýri væri sú tegund með mestar möguleika til að verða næsta stóra eldistegundin á eftir laxi.
Hreinn bendir á að aðstæður á Íslandi séu enn betri en í Noregi, þar sem jarðsjóur nýtist til að halda hitastigi við hæfi fyrir hlýrahrogn. Hitastigið má ekki fara yfir 6°C til að koma í veg fyrir háa dánartíðni og vansköpun. Hlýrin helst best við 6-8°C, sem skapar tækifæri til að halda hitastigi í þröngum mörkum. Ákveðnir staðir á Íslandi, eins og Reykjanes og Öxarfjörður, hafa verið taldir heppilegir fyrir hlýraeldi.
Hreinn leitaði samstarfs við Hafrannsóknastofnun en fékk þau svör að stofnunin gæti ekki farið í samstarf við einstaklinga, heldur þyrfti fyrirtæki að koma að. Hann hafði samband við Brim hf., sem ekki var tilbúið að taka þátt á þeim tíma. Eftir að hafa leitað til fleiri aðila, náði hann samkomulagi við Denvo Wolffish Norway AS, sem leiddi til þess að fyrirtækið var stofnað á Íslandi.
Fyrsti hlýrinn kom í hús í október 2023, og ári síðar hafði fyrsti fiskurinn hrygnt. DWI hafði fengið styrk frá Nora til tilraunaverkefnisins sem fólst í því að hagnýta hrognin. Hreinn segir að í fyrstu tilraun hafi DWI náð árangri sem enginn annar hefur áður náð í eldi á hlýra. Þeir framleiddu 10.000 seiði, sem bendir til þess að gæði hrognanna séu umtalsvert meiri en áður hefur þekkst.
Tilraunastöðin að Stað hefur stutt við verkefnið, þar sem Þómas Árnason fiskifræðingur hefur leitt vísindalega hluta verkefnisins. Með því að nýta loðnu sem hluta af fóðurhrygningunni, hafa þeir náð góðum árangri. Næstu skref DWI fela í sér að skipuleggja uppbyggingu fiskeldisstöðvar og að skýra ferlið við flutning hrogna á milli landa, sem enginn hefur enn náð að framkvæma.
Í heiminum eru aðeins fjögur fyrirtæki sem stunda hlýraeldi, en DWI er það eina sem hefur náð takmarki í seiðaeldi. Samningur hefur þegar verið gerður milli DWI og Amar Seafood í Kanada um sölu á seiði. Samningurinn er til tveggja ára með möguleika á að framlengja til þriggja ára. Þann tími mun hjálpa DWI við að taka ákvörðun um matfiskeldi á Íslandi.
Hreinn bætir við að þau hafi tíma til að fylgjast með þróun markaðsverðs á hlýra, sem verður aðstoð í ákvörðunartöku. Þau hafa einnig hafið leit að fjárfestum, þar sem markaðurinn fyrir hlýra lítur vel út. Hreinn rifjar upp að þegar laxeldi hófst var markaðurinn ekki til, en framleiðslan byrjaði samt. Þrátt fyrir að Norðmenn hafi sett eldishlýra á markað, er magn þeirra lítið, en verð þeirra er hærra en á eldislaxi. Með því að skoða möguleika í Kanada og Bandaríkjunum, þar sem landa á villtum hlýra er bannað, er von á hærra verði fyrir eldishlýra.
