Samningum sérgreinalækna við Sjúkrahúsið á Akureyri hefur verið sagt upp. Heilbrigðisráðuneytið hefur komist að þeirri niðurstöðu að þessi samningar auðveldi læknum að rukka fyrir gerviverktöku. Sjúkrahúsið á Akureyri er eina heilbrigðisstofnunin í landinu sem hefur ekki aflagt samninga sem kallaðir eru ferliverkasamningar. Þeir munu þó falla úr gildi fyrir áramót, sem hefur vakið óánægju hjá þeim þrettán læknum sem hafa nýtt sér þessa samninga.
Þeir læknar sem fréttastofa hefur rætt við hafa tjáð sig um áhyggjur sínar vegna þessara breytinga og hvaða áhrif þær muni hafa á þjónustu sjúkrahússins. „Það eru samningar í gildi sem við erum að fara yfir og viljum bara fá að fara yfir með okkar sérgreinalæknum og leitum bara að lausnum svo við getum verið með okkar góðu öflugu þjónustu áfram,“ segir Hildigunnur Svavarsdóttir, forstjóri Sjúkrahússins á Akureyri.
Gerviverktaka er flókið fyrirbæri. Þegar verktaki vinnur nánast á sama hátt og launþegi, getur það talist til gerviverktöku. Skatturinn hefur skilgreint nokkur atriði sem þarf að skoða til að greina hvort um gerviverktöku sé að ræða. Spurt er hvort viðkomandi sé að vinna fyrir einn aðila eða fleiri, hver leggur til aðstoð, verkfæri og efni, og hvort viðkomandi sé skyldugur til að inna verk af hendi persónulega. Einnig er skoðað hver ábyrgist árangur verksins og hver ber ábyrgð á tjóni.
Þeir samningar sem nú eru í gildi gera það að verkum að sérgreinalæknar geta verið bæði launamenn hjá sjúkrahúsinu og verktakar, sem þýðir að þeir starfa við einkarekstur innan sjúkrahússins. Til dæmis gæti meltingarlæknir verið í 80% starfi hjá sjúkrahúsinu en unnið að ferliverkum eins og magaspeglun eða sérfræðiráðgjöf, sem sjúkrahúsið rukkar um. Læknarnir nýta sér húsnæði og tækjakost sjúkrahússins og njóta góðs af því að vera tryggðir sem launþegar.
Tekjur þessara lækna eru því oft mun hærri en annarra heilbrigðisstarfsmanna, og það getur jafnvel þýtt að þeir greiði lægri skatta af þeim tekjum. Gerviverktaka er þó ekki takmörkuð við Akureyri, þótt ferliverkasamningarnir séu aðeins þar. Hún er algeng á landsbyggðinni þar sem það hefur reynst áskorun að ráða lækna til starfa til lengri tíma.
Í bréfi sem heilbrigðisráðuneytið sendi forstjórum heilbrigðisstofnana ríkisins í mars kemur fram að stór hluti samninga stofnana geti talist til gerviverktöku. „Af þeim samningum sem ráðuneytið hefur fengið til skoðunar, eins og af samtölum við forstjóra heilbrigðisstofnana, má ráða að stór hluti samninga stofnana við heilbrigðisstarfsmenn gæti talist til gerviverktöku,“ segir í bréfinu.
Ráðuneytið telur að verktakasamningar eigi að vera undantekning og að stofnanir eigi að leita allra leiða til að manna starfsemi með fastráðnu launafólki. „Ráðuneytið mælist til þess að verksamningar sem þessir verði ekki endurnýjaðir og að ekki verði gerðir nýir slíkar samningar. Þannig verður í áföngum unnt að tryggja að allir vinnusamningar heilbrigðisstofnana við heilbrigðisstarfsfólk verði í samræmi við lög,“ segir í bréfi til forstjóra heilbrigðisstofnana.
Stjórnendur Sjúkrahússins á Akureyri hafa ákveðið að segja upp ferliverkasamningunum, og þeir munu falla úr gildi að þremur mánuðum liðnum. Læknunum hefur ekki verið sagt upp störfum, heldur nær þetta aðeins yfir störf þeirra sem eru verktakar. Sjúkrahúsið á Akureyri vill halda í fagfólkið og forstjórinn segist leita allra leiða til þess. Fleiri fundir verða haldnir á næstu dögum.
