Isavia hefur staðfest að samningur þeirra við rútufyrirtæki skapar verð- og þjónustumun milli flugrútu og Strætós fyrir aðgengi að Keflavíkurflugvelli. Forstjóri Isavia, Sveinbjörn Indriðason, segir að almenna eigendastefna ríkisins sé forsenda þess að flugvallakerfið sé virk tenging í samgöngum innanlands.
Sveinbjörn telur aðgengi að flugvellinum sé gott en að það sé flókið fyrir fólk að ferðast þangað frá landsbyggðinni. „Þetta snýst um að jafna stöðu almennings á Íslandi, óháð búsetu. Það getur ekki verið hlutverk Isavia að axla það verkefni, þó svo við getum unnið að því með ýmsum hætti,“ sagði hann á Morgunvaktinni á Rás 1.
Þóroddur Bjarnason, prófessor í félagsfræði, benti á að aðgengi Íslendinga að millilandaflugi sé slæmt, aðallega í tengslum við leiðir að og frá Keflavíkurflugvelli. Hann gagnrýndi Isavia fyrir að líta á bílastæðin við flugvöllinn sem tekjustofn, sem hann segir fara gegn stefnu fyrirtækisins.
„Isavia rukkar fyrir bílastæðin og lítur á þau sem tekjustofn. Þau taka gjald af hverjum farþega sem fer í flugrútu og af hverjum leigubíl, en markar ekki Strætósamgöngurnar. Þetta er algjörlega heimatilbúinn vandi,“ sagði Þóroddur.
Sveinbjörn benti á að almennu eigendastefnuna beri að fylgja og að hún sé skýr. „Hún trompar viðaukann, þar sem almenna eigendastefnan og viðaukinn rekast á, þá er það alltaf almenna eigendastefnan sem hefur betur í raun og veru,“ sagði hann.
Hann sagði að Isavia sé ekki að leita í vasa flugfarþega. Viðaukinn sé hlaðinn pólitískum áherslum sem tengjast ekki flugvallarrekstri. Um 40% til 45% af heildartekjum Isavia komi frá óflugtengdum tekjum, til dæmis frá samgöngum, verslunum og veitingarekstri. Allar þessar tekjur fari í uppbyggingu flugstöðvarinnar.
„Þetta er áherslan sem okkur er í raun og veru falið að fylgja eftir, að búa til eitthvað á Keflavíkurflugvelli, sem annars vegar skapar arðsemi. Hins vegar þurfum við að horfa til þess hvernig þetta skilar sér til samfélagsins,“ sagði Sveinbjörn.
Hagsmunir Keflavíkurflugvallar, samfélagsins og íslenska hagkerfisins fari vel saman. Isavia skapi arðsemi tengda flugtengingum sem skili sér í hagvexti. „Arðsemin er krafa sem eigandinn okkar gerir, annars færist þetta bara inn sem ríkisstofnun og er sett á fjárloð. Við fáum ekki krónu í fjárveitingum.“
Sveinbjörn útskýrði að samgöngur til og frá Keflavíkurflugvelli byggist að miklu leyti á samningum Isavia við rútufyrirtæki. Þetta skýrir einnig verðmun á fargjaldi milli flugrútu og Strætós. Isavia getur sett ákveðnar kröfur um þjónustustig vegna samninga um flugrútu en ekki til Strætós.
„Strætó ákvarðar sína tímatafla eftir sínum hagsmunum. Þannig er okkur ómögulegt að uppfylla einhverja risastóra og algerlega opin setningu eins og þar var skrifuð í þennan viðauka,“ sagði Sveinbjörn.
Hann benti á að ýmislegt sé hægt að gera til að bæta aðgengi, meðal annars að bjóða út aðgengi og semja við leigubílastöðvar, en að það sé flókið með núverandi regluverki.
