Í nýjustu fréttum hefur Hanna Katrín Friðriksson, atvinnuvegaráðherra, lagt áherslu á nauðsyn þess að Verðlagsstofa skiptaverðs fái rafrænan aðgang að gögnum um útflutningsverðmæti fiskafurða. Ráðherrann benti á að aðgangurinn væri nauðsynlegur til að stofnunin geti sinnt hlutverki sínu betur.
Þetta málefni kom upp í tengslum við skoðun á stofnunum matvælaráðuneytisins. Ráðherrann var spurð hvort eðlilegt væri að Verðlagsstofa skiptaverðs væri háð upplýsingagjöf frá sjávarútvegsfyrirtækjum eða ef nauðsynlegt væri að veita henni aðgang að útflytjanlegum gögnum. Hún telur að það sé mikilvægt að Verðlagsstofa fái aðgang að nútímalegum upplýsingum um útflutningsverð á fiskafurðum.
Hanna Katrín sagði að stofnunin hefði lýst yfir áhyggjum um að gögn sem hún vinnur með væru of gömul og því væri brýnt að fá aðgang að nýrri útflytjanlegum gögnum. Þetta er í samræmi við tillögur Svandísar Svavarsdóttur, former atvinnuvegaráðherra, um að stofnanir eins og Skatturinn og Hagstofan skyldu veita Verðlagsstofu aðgang að þessum upplýsingum. Þó var það ákvæði fellt út úr frumvarpinu í Alþingi sumarið 2024.
Á móti hafa samtök fyrirtækja í sjávarútvegi, SFS, lýst andstöðu við slíkar breytingar og telja þær óþarfar. Þeir bentu á að Verðlagsstofa hefði þegar aðgang að nauðsynlegum upplýsingum sem hefðu verið veittar af opinberum stofnunum.
Árni Sverrisson, formaður Framkvæmdasambands skipstjórnarmanna, hefur einnig lagt áherslu á mikilvægi þess að Verðlagsstofa hafi aðgang að þessum gögnum til að tryggja að rétt sé uppgjört við sjómenn. Hann mátti einnig til að vísa í að aðgengi að þessum upplýsingum væri nauðsynlegt vegna þess að verð á sama afla væri mismunandi á milli landa, eins og í tilviki makrílsins.
Árni sagði að það væri mikilvægt að hafa gagnsæi í þessum málum til að tryggja að sjómennirnir fengju rétt hlutfall af útflutningsverði. Hann benti á að þrátt fyrir að útflytjendur gætu ekki viljað að upplýsingarnar væru aðgengilegar öllum, væri Verðlagsstofa hlutlaus stofnun sem ætti að hafa aðgang að þessum upplýsingum.
Ríkisskattstjóri lýsti einnig áhyggjum af því hvernig slíkar breytingar gætu haft áhrif á öryggi upplýsinganna og viðkvæmni þeirra. Hann benti á að það væri mikilvægt að tryggja að upplýsingarnar væru verndaðar og aðgengið væri í samræmi við lög.
Verðlagsstofa skiptaverðs hefur sjálf lýst því yfir að breytingar sem lagðar eru til myndu hjálpa stofnuninni að sinna betur hlutverki sínu sem eftirlitsaðili með fiskverði og uppgjöri á aflahlut sjómanna.
