Síðustu orð Tomáš Garrigue Masaryk, fyrsta forseta Tékkóslóvakíu, voru opinberuð í dag, nærri heilli öld eftir að þau voru skráð. Umslag sem innihélt þessar síðustu hugsanir Masaryk var opnað með viðhöfn í Lány-kastala, staðsettum um 50 kílómetra vestur af Prag. Þar var meðal annars til staðar Petr Pavel, forseti landsins, og langalangafabarni Masaryk, Tomáš Kotík. Tékkneska ríkisútvarpið sendi beint útsendingu frá þessu mikilvæga atburði.
Opinberun bréfsins leiddi í ljós að textinn var að mestu skrifaður á ensku, en Jan Masaryk, sonur forsetans, átti að hafa skrifað það við dánarbeð föður síns árið 1937. Bréfið er fimm handskrifaðar síður á þremur blöðum. Þó að textinn sé talið raunverulegur, telja fræðimenn að það sé líklega eldra, hugsanlega frá sumrinu 1934, þegar Masaryk var mjög veikur.
Í bréfinu kemur fram: „Jsem nemocný, vážně nemocný, je to konec, ale neobávám se.“ Þýðing þess væri: „Ég er veikur, mjög veikur, þetta er endirinn en ég óttast ekki.“ Þá segir hann einnig: „Fólk er hrætt við dauðann en það er ekkert sem þið ættuð að óttast – þið þurfið bara að kaupa ykkur ný fött. Það er allt og sumt.“
Masaryk fjallar einnig um samskipti við Þjóðverja og segir: „Dejte jim, co si zaslouží, ale ne více,“ sem þýðir „Gefið þeim það sem þeir eiga skilið en ekki meira.“ Þá nefnir hann slovakíska stjórnmálamanninn Andrej Hlinka og segir: „Hlinka je hlupák … musíme mu odpustit,“ eða „Hlinka er fífl … við verðum að fyrirgefa honum.“
Um eigin útfararplön sagði Masaryk: „Musíte udělat velký funus.“ „Þið verðið að halda mikla útferð.“ Einnig kom fram í bréfinu: „Jestliže lidé jsou nevzdělaní a hloupí, nemůžete toho moc udělat.“ Það þýðir: „Ef fólk er ómenntað og heimskt er ekki hægt að gera mikið.“
Fræðimenn sem hafa skoðað bréfið, og greint að megnið af texta þess sé á ensku, hafa ekki skýrt frá því hvaða hlutar þess séu á ensku og hvaða hlutar á tékknesku. Þeir telja að orð Masaryk endurspegli ævilanga áherslu hans á menntun, gagnrýna hugsun og borgaralega ábyrgð.
