Mørenot hefur þróað nýjar tæknilausnir sem miða að því að bæta dýravelferð og draga úr umhverfisað áhrifum í sjókvíaeldi. Með aukinni eftirspurn á alþjóðamarkaði um sjálfbæran vöxt í fiskeldi, verða umræður um dýravelferð og umhverfismál sífellt mikilvægari.
Norska fyrirtækið Mørenot, dótturfyrirtæki Hampiðjunnar, hefur þegar tekið að sér að takast á við ýmis vandamál sem tengjast laxeldi, þar á meðal laxalús, þörrungablóm og áhrif sjókvíaeldis á vatnsbotninn. Fyrirtækið hefur þróað niðursoðkanlegar kvíar sem verja laxinn fyrir laxalús. Þessar kvíar eru slegnar niður í hafið til að halda fiskinum frá því að komast í snertingu við lúsið sem venjulega finnst í efri lögum vatnsins. Nýjasta útgáfan, MarDeep, á að koma á markað árið 2026.
Yngve Askeland, tæknistjóri Mørenot, útskýrði nýjustu lausnir fyrirtækisins, þar á meðal BioSeize, kerfi sem safnar lífrænum úrgangi úr sjókvíaeldinu á hagkvæman hátt. „Við höfum áður framleitt net sem fanga úrganginn, en nú erum við að bæta við tækni sem dælir honum upp á yfirborðið. Þessi nýja tækni er fengin úr olíu iðnaði, þar sem leðja þarf að fjarlægja við boranir í Norðursjó,“ sagði Askeland. BioSeize á að koma á markað í byrjun árs 2026.
Askeland benti á að þetta kerfi sé sérstaklega mikilvægt þar sem botnmengun vegna uppsafnaðs úrgangs sé alvarlegt vandamál í mörgum löndum, þar á meðal Noregi, Íslandi, Skotlandi, Síle, Finnlandi og Svíþjóð. Með BioSeize er úrganginum safnað með sérsniðnum netum undir kvíinni, beint í trekt í botninum, áður en hann er sogaður upp, sem auðveldar endurnýtingu.
Að auki er Mørenot að þróa MarWall-kerfi, sem er gegndræp hlíf sem verndar fiskinn fyrir óværu, þannig að hlífin nær nær botn kvíarinnar. Þetta kerfi inniheldur einnig dælur sem sækja ferskt vatn niður á 20 metra dýpi og dæla því upp í efri lög kvíarinnar til að viðhalda hringrás í vatninu.
Askeland útskýrði að Mørenot sé staðsett í skrefinu að tryggja að allar nýjar lausnir séu áreiðanlegar áður en þær koma á markað. „Við viljum ekki taka neina áhættu,“ sagði hann. „Bæði er um mikil verðmæti að ræða en við viljum einnig tryggja að fiskurinn skaðist ekki.“
Mørenot stefnir að því að hvetja íslensk eldisfyrirtæki til að efla umhverfisvernd og dýravelferð í starfsemi sinni með aðstoð þessara nýju lausna.
