Fyrsti húsnæðispakki ríkisstjórnarinnar, sem kynntur var á dögunum, hefur það að markmiði að draga úr eftirspurn eftir íbúðum sem fjárfestingarvöru. Þetta gæti leitt til minni verðþrýstings eða jafnvel lækkunar á húsnæðisverði. Á Íslandi eru um 27 þúsund íbúðir í eigu einstaklinga sem eiga eina eða fleiri íbúð.
Samkvæmt Jóni Atla Gunnarssyni, hagfræðingi og teymisstjóra hjá HMS, mun þessi aðgerðapakki draga úr hvata til að safna íbúðum. Þannig verður meðal annars dregið úr skattfrelsi á söluhagnaði þeirra sem eiga margar íbúðir, skattafsláttur leigutekna minnkaður og takmarkaður verður hækkun leiguverðs á fyrstu 12 mánuðum tímabundinna leigusamninga.
Auk þess verður sveitarfélögum heimilað að leggja fasteignagjaldsálag á byggingarlóðir sem standa auðar í þéttbýli. Það er einnig áætlað að afgreiða svokallað Airbnb-frumvarp á Alþingi, sem takmarkar skammtímaleigu við lögheimili og eina aðra fasteign utan þéttbýlis.
Í dag eru 19.217 íbúðir á Íslandi í eigu einstaklinga sem eiga tvær íbúðir og 7.645 íbúðir í eigu þeirra sem eiga þrjár eða fleiri. Jónas segir að þessi aðgerð geti leitt til þess að fólk selji umfram íbúðir sínar, sem myndi auka framboð á húsnæði fyrir fyrstu kaupendur.
Hann bætir við að í framhaldi af þessum aðgerðum sé líklegt að gistinætur hækki, þar sem takmarkanir á skammtímaleigu gætu dregið úr framboði á Airbnb-eignum. „Ef framboðið minnkar en eftirspurnin heldur áfram, gæti leiga á þessum íbúðum orðið dýrari,“ segir Jónas.
Þessar aðgerðir ríkisstjórnarinnar eru því ekki aðeins ætlaðar til að takast á við húsnæðisvanda, heldur einnig til að breyta viðhorfi fólks gagnvart fjárfestingum í húsnæði.
